TERRA
/// Bartosz Posacki
wystawa intermedialna
Galeria ZPAP Pierwsze Piętro
24.09–12.10.2021
ul. Krakowska 1, Opole
Wystawa jest realizowana przy wsparciu Samorządu Województwa Opolskiego
w ramach stypendium Marszałkowskie Talenty.
Projekt TERRA jest kontynuacją poszukiwań twórczych związanych z relacją między podmiotowym doświadczeniem jednostki, a otaczającym ją szczelnie uniwersum rzeczywistości. Uniwersum zawierającym w sobie zarówno fizyczną czasoprzestrzeń jak i idee, symbole i znaczenia składające się na przestrzeń kulturową.
Założeniem projektu TERRA była twórcza analiza zjawisk towarzyszących rozwojowi życia w otaczającej nas materii oraz osadzenie ich w lokalnym kontekście. Zjawisk mających podłoże fizyczne i biologiczne, ale dla zewnętrznego obserwatora będących tajemniczą przemianą nieożywionego w żywe. Lokalne rozpowszechnienie występowania tych procesów w naszym bezpośrednim otoczeniu tworzy mylne wrażenie ich powszechności. W skali wszechświata są one jednak unikatem, efektem niezwykłego splotu okoliczności i warunków dla jednych, a przejawem obecności absolutu dla innych. Tropimy bezskutecznie ich ślady przy użyciu wyrafinowanych instrumentów w najbliższym otoczeniu planetarnym, ekscytujemy się perspektywą odległych odkryć, lekceważąc równocześnie ich obecność w każdym centymetrze sześciennym otaczającej nas przestrzeni. Przebieg tych procesów i ich rezultat jest unikalny jak odcisk linii papilarnych kształtowanych przez lokalnie występujące warunki i ich zaburzenia. Na pierwszy rzut oka identyczne, a faktycznie różne i wyjątkowe. Skład chemiczny gleby, skał i powietrza, wilgotność, temperatura i dostępność światła, amplituda zmian i częstotliwość występowania zjawisk pogodowych i w końcu zanurzony w martwej materii, dla każdej lokalizacji unikatowy w składzie, czynnik biologiczny, uśpiony i czekający na impuls dogodnej konfiguracji warunków. Projekt artystyczny TERRA kieruje uwagę odbiorcy na to co w codziennym doświadczeniu pozostaje niedostrzegalne, a w swej istocie jest fascynującym spektaklem życia unikatowym i niepowtarzalnym w każdym fragmencie przestrzeni i czasu.
Praca nad projektem Terra była procesem długotrwałym, a jego integralną częścią były działania terenowe.
Polegały one na pobieraniu zestawów próbek gruntu, roślin, skał, wody i powietrza z wybranych lokalizacji. W ich czasie wykonana została dokumentacja fotograficzna i wideo, a także przeprowadzone zostały pomiary lokalnie panujących warunków. Obejmowały one pomiar temperatury, wilgotności powietrza i gruntu, nasłonecznienia, ciśnienia atmosferycznego oraz wskaźnika pH gleby.
Woda i Ziemia
Jednym z elementów wchodzących w skład projektu Terra jest praca pt. Woda i Ziemia, włączona do instalacji nadaje percepcji całości nową perspektywę. Rząd 100 probówek wypełnionych wodą i ziemią w syntetyczny sposób przedstawia ostatnie 400 mln. lat historii miejsca w którym prowadzone były badania. Probówki z wodą to miliony lat gdy ten fragment powierzchni ziemi pokrywały morza, a z ziemią to te gdy z nich się wynurza. Żeby jeszcze bardziej zagmatwać tą historię to opowieść ta nie dotyczy obecnej lokalizacji geograficznej, lecz części skorupy ziemskiej pod naszymi stopami. Bowiem w czasie 400 mln lat przemieścił się on o blisko 6500 km z okolic podrównikowych, aż do obecnej lokalizacji. Zmienność stanowi zatem dominujący element tej opowieści, a spoglądamy na nią z ostatniego ziarnka piasku w ostatniej probówce.
Próbki materiałów które posłużyły do stworzenia instalacji pochodziły z 14 wytypowanych stanowisk.
- Las otaczający rezerwat przyrody Prądy (torfowiska)
- Góra świętej Anny (tereny wulkaniczne)
- Starorzecze Odry w okolicach wsi Nowe Kolnie (starorzecze)
- Biskupia Kopa (najwyższy punkt Opolszczyzny)
- Wydmy w Kosowcach (wydmy polodowcowe)
- Odra, okolice wsi Lipki (koniec biegu Odry na terenie Opolszczyzny)
- Odra, okolice wsi Przewóz (początek biegu Odry na terenie Opolszczyzny)
- Jezioro Turawskie (największy zbiornik wodny na Opolszczyźnie)
- Wzgórze zamkowe w Toszku (geologicznie jedna z najstarszych wychodni skalnych na Opolszczyźnie, ok 400 mln. lat)
- Łąki otaczające rezerwat przyrody Ligota Dolna (murawy kserotermiczne)
- Okolice Stobrawskiego Parku Krajobrazowego (zespoły leśne)
- Okolice wsi Dąbrowa (uprawy rolnicze)
- Bory Niemodlińskie (zespoły leśne)
- Kamieniołom na terenie miasta Opola (wapienie i margle osadowe)