TERRA

/// Bartosz Posacki

wystawa intermedialna

Galeria ZPAP Pierwsze Piętro
24.09–12.10.2021

ul. Krakowska 1, Opole

 

Wystawa jest realizowana przy wsparciu Samorządu Województwa Opolskiego
w ramach stypendium Marszałkowskie Talenty.

Projekt TERRA jest kontynuacją poszukiwań twórczych związanych z relacją między podmiotowym doświadczeniem jednostki, a otaczającym ją szczelnie uniwersum rzeczywistości. Uniwersum zawierającym w sobie zarówno fizyczną czasoprzestrzeń jak i idee, symbole i znaczenia składające się na przestrzeń kulturową.

Założeniem projektu TERRA była twórcza analiza zjawisk towarzyszących rozwojowi życia w otaczającej nas materii oraz osadzenie ich w lokalnym kontekście. Zjawisk mających podłoże fizyczne i biologiczne, ale dla zewnętrznego obserwatora będących tajemniczą przemianą nieożywionego w żywe. Lokalne rozpowszechnienie występowania tych procesów w naszym bezpośrednim otoczeniu tworzy mylne wrażenie ich powszechności. W skali wszechświata są one jednak unikatem, efektem niezwykłego splotu okoliczności i warunków dla jednych, a przejawem obecności absolutu dla innych. Tropimy bezskutecznie ich ślady przy użyciu wyrafinowanych instrumentów w najbliższym otoczeniu planetarnym, ekscytujemy się perspektywą odległych odkryć, lekceważąc równocześnie ich obecność w każdym centymetrze sześciennym otaczającej nas przestrzeni. Przebieg tych procesów i ich rezultat jest unikalny jak odcisk linii papilarnych kształtowanych przez lokalnie występujące warunki i ich zaburzenia. Na pierwszy rzut oka identyczne, a faktycznie różne i wyjątkowe. Skład chemiczny gleby, skał i powietrza, wilgotność, temperatura i dostępność światła, amplituda zmian i częstotliwość występowania zjawisk pogodowych i w końcu zanurzony w martwej materii, dla każdej lokalizacji unikatowy w składzie, czynnik biologiczny, uśpiony i czekający na impuls dogodnej konfiguracji warunków. Projekt artystyczny TERRA kieruje uwagę odbiorcy na to co w codziennym doświadczeniu pozostaje niedostrzegalne, a w swej istocie jest fascynującym spektaklem życia unikatowym i niepowtarzalnym w każdym fragmencie przestrzeni i czasu.

Praca nad projektem Terra była procesem długotrwałym, a jego integralną częścią były działania terenowe.

Polegały one na pobieraniu zestawów próbek gruntu, roślin, skał, wody i powietrza z wybranych lokalizacji. W ich czasie wykonana została dokumentacja fotograficzna i wideo, a także przeprowadzone zostały pomiary lokalnie panujących warunków. Obejmowały one pomiar temperatury, wilgotności powietrza i gruntu, nasłonecznienia, ciśnienia atmosferycznego oraz wskaźnika pH gleby.

Woda i Ziemia

Jednym z elementów wchodzących w skład projektu Terra jest praca pt. Woda i Ziemia, włączona do instalacji nadaje percepcji całości nową perspektywę. Rząd 100 probówek wypełnionych wodą i ziemią w syntetyczny sposób przedstawia ostatnie 400 mln. lat historii miejsca w którym prowadzone były badania. Probówki z wodą to miliony lat gdy ten fragment powierzchni ziemi pokrywały morza, a z ziemią to te gdy z nich się wynurza. Żeby jeszcze bardziej zagmatwać tą historię to opowieść ta nie dotyczy obecnej lokalizacji geograficznej, lecz części skorupy ziemskiej pod naszymi stopami. Bowiem w czasie 400 mln lat przemieścił się on o blisko 6500 km z okolic podrównikowych, aż do obecnej lokalizacji. Zmienność stanowi zatem dominujący element tej opowieści, a spoglądamy na nią z ostatniego ziarnka piasku w ostatniej probówce.

Próbki materiałów które posłużyły do stworzenia instalacji pochodziły z 14 wytypowanych stanowisk.

  1. Las otaczający rezerwat przyrody Prądy (torfowiska)
  2. Góra świętej Anny (tereny wulkaniczne)
  3. Starorzecze Odry w okolicach wsi Nowe Kolnie (starorzecze)
  4. Biskupia Kopa (najwyższy punkt Opolszczyzny)
  5. Wydmy w Kosowcach (wydmy polodowcowe)
  6. Odra, okolice wsi Lipki (koniec biegu Odry na terenie Opolszczyzny)
  7. Odra, okolice wsi Przewóz (początek biegu Odry na terenie Opolszczyzny)
  8. Jezioro Turawskie (największy zbiornik wodny na Opolszczyźnie)
  9. Wzgórze zamkowe w Toszku (geologicznie jedna z najstarszych wychodni skalnych na Opolszczyźnie, ok 400 mln. lat)
  10. Łąki otaczające rezerwat przyrody Ligota Dolna (murawy kserotermiczne)
  11. Okolice Stobrawskiego Parku Krajobrazowego (zespoły leśne)
  12. Okolice wsi Dąbrowa (uprawy rolnicze)
  13. Bory Niemodlińskie (zespoły leśne)
  14. Kamieniołom na terenie miasta Opola (wapienie i margle osadowe)